>>105
「飛び級」ですが、「進級する」promociiĝis を使ってこのように表現したことがあります。松戸さんならどう表現しますか？
Mihama Chiyo promociiĝis de 5-a grado de elementa lernejo al 1-a grado de altlernejo je 5 gradoj.
(kesto の項) posxt〜o. Granda 〜o, en kiun la publiko enmetas la ekspedotajn
leterojn ks.
(kesto の項) leter〜o. 〜o, cxe la pordo au' enirejo de domo, kien la posxtisto
demetas la leterojn paketojn ks. SIN. leterskatolo.
(fako の項) posxt〜o. Unu el la specialaj kestoj, signitaj per numero k instalitaj
en posxtoficejo, de kiu firmoj au' privatuloj venas preni mem siajn korespondajxojn:
posxt〜o 32.
(letero の項) 〜kesto. Publika kesto diversforma, en kiun oni metas la deirantajn
〜ojn, poste kolektotajn de posxtisto.
(letero の項) 〜skatolo. Privata skatolo cxe dompordo au' vestiblo, en kiun 〜por-
tisto metas la alvenantajn 〜ojn.
(skatolo の項) leter〜o. 〜o, cxe la pordo au' enirejo de domo, kien la posxtisto
demetas la leterojn, paketojn ks. ☞ posxtkesto.
(kesto の項) posxt〜o. Unu el la specialaj 〜oj, signitaj per numero k instalitaj en
posxtoficejo, de kiuj firmoj au' privatuloj venas preni mem siajn korespondajxojn:
posxt〜o 32.
(posxto の項) 〜kesto. Granda, diversforma kesto, kien la publiko enmetas la
ekspedotajn leterojn ks. ☞ leterskatolo
まずフランス語のほうから見ていきますが、「割り勘で飲む chacun paye son verre.」のフ
ランス語の部分をエスペラントに直訳しますと Cxiu pagas sian glason です。
「割り勘にしよう Partageons la note.」は Ni dividu la fakturon で、「今夜は割り勘だぞ Ce
soir, chacun pour soi.」は Cxi-vespere, cxiu por si です。
つまり、２番目の「割り勘にしよう Partageons la note.」だけは「均等に支払う割り勘」だとい
うことがハッキリしているのですが、それ以外の２つの文章は、そうなっていません。
「自分じしんの分だけを支払う」と言ってるように見えますね。
つぎにドイツ語のほうですが、「割勘にする getrennte Kasse führen」をエスペラントに直
訳すると dividitan kason konduki、「割勘にしよう」の１番目の「getrennte Rechnung！」は
dividita(n) fakturo(n)！、「割勘にしよう」の２番目の「Jeder bezahlt für sich.」は Cxiu
pagas por si です。
（１）Remparo, starigita por sxirmi lokon kontrau' inundo de rivero au' maro: la neder-
landa interna maro estas limigita per fortikaj 〜oj; (f) la 〜o estus for, k la torento
de liaj deziroj povos pli lebere fluegi！【Z】; ilia sango estas tro bolanta, rompanta
ofte 〜on de prudento【Z】.
（２）Transversa muro, konstruita en riveroj, por provizore haltigi, au' malakceli, la
fluon, au' reguligi la nivelon.
appoint （総額中の）端数の金額，小銭． Pour r■gler cette somme, il faut un billet
de 100F et un 〜 de 8F. この支払いをするには１００フラン札１枚と８フランの小銭が
いる．
（中略）
faire l'〜 端数を小銭で払う，釣銭の要らないように払う． Le public est tenu de faire
l'〜. 釣銭の要らないようにお支払いください．
change, （中略） (coins and/or bills to round a sum), apunto (e.g.: give $5 for a $ 3.74
purchase and receive $1.26 in change: doni $5 por acxeto de $3.74 kaj ricevi apunton
de $1.26; please have exact change: bonvolu havi precizan apunton) [cp "cash"];
（後略）
・いらっしゃいませ → Bonan tagon！など
・はい、かしこまりました → Konsentite. Volonte. Mi komprenis.
・少々お待ちくださいませ → Bonvolu atendi.
・お待たせいたしました → Mi pardonpetas al vi ke mi atendigis vin.
・ありがとうございます → Koran dankon.
・申し訳ございません → Mi pardonpetas al vi.
・失礼いたします → Pardonu min.
おそれいります〔感謝〕 Mi dankas. Mi restas tre danka.
おほめに預かりましておそれいります Mi ne meritas vian laŭdon.
おそれいりますが、大会会場はどちらでしょうか
Pardonu〔Permesu〕 min demandi, kie okazos la kongreso？
denominatoro（分母）、numeratoro（分子）、la plej granda komuna devizoro（最大公約数）、
la plej malgranda komuna oblo（最小公倍数）、ortanto（垂線）、tanĝanto（接線）などとい
う概念も、義務教育のなかで教えられているものですが、社会人になってからはほとんど
使いませんね。
フランス語では「引き分け」のことを match nul、partie nulle、résultat nul などと言うそうで
すので、これらを Le Puil と Danvy の仏エスで調べてみましたが、nul の項に partie nulle
が載っており vana partio という訳語が与えられていました。
エスペラントの partio には「試合」「勝負」という意味もあるんだそうですが、またまた新しい
表現法が出てきたわけですね。
(エ)konjekte, humanoj en la afis^ejo pensas polemiko de teologio havas pli valora ol polemiko de lingvistiko.
推量するに, 人間ら 中 the 掲示板 考える 議論 の 神学 持つ より 価値 よりも 議論 の 言語学
(英)The humans in this BBS seem to think that a theological argument has value than the linguistic argument.
(ア)lun kaen slei tu os-e mirs e mirfol van mirs e eldfol av-e xad in
人間 での 掲示板 これ 考-る 議論 の 神学 ＞ 議論 の 言語学 持-つ 価値 らしい
(エ)atmosfero de la Nos^ilo similas al la Esperanto c^ar c^i tio estas lingvo internatia.
(英)the atmosphere of Noxilo resembles Esperanto because it is an international language.
(ア)xalte e Noxilo et kik al Esperanto man tu et kadrakeld.
国際語だからノシロの雰囲気はエスペラントに似ている。
>>226
新語じゃないんですよ。たとえば「顔」は vizagxo で、これは「エスペラントの基礎」（Fundamento de Esperanto）で定められた改変不可の単語ですが、これをたとえば日本語の kao に置き換えようということです。
私は改変不可なのは文法だけだと思っていたのですが、「エスペラントの基礎」にある基本語彙も改変不可なんですね。
それから『Akademiaj Studoj 1988-1990』の２７６〜３００ページに収められている Doug Po-
rtmann（執筆）「Listo de novaj terminoj ― precipe kemiaj ― uzataj en projekto "ĜOBK"」
という化学用語のエス訳語を提案する論文のなかにも -enzo を使った用語がいくつか出て
きます。
私はアレっと思って、次に Wells の辞書の英エスの部の pour と spill の項を見てみたんで
すが、やはり同じなんですね。
で、最後にNPIVを見てみますと、verŝi のほうには「〜i vinon el botelo en glason」「〜i bo-
lantan akvon sur teon」といった用例が載っているのに対して、dis-verŝi の項には「dis〜i
inkon sur paperojn」「dis〜i saŭcon sur tablotukon」といった用例が添えられているんです
ね。
そこで Wikipedia を調べてみましたら、英語では sleep paralysis と言うんですね。
それから他の言語の記事を見てみたんですが、フランス語 paralysie du sommeil、ドイツ語
Bewegungsunfähigkeit im Schlaf、スペイン語 parálisis del sueño ということで、どの言語
でも「寝ているときの麻痺」みたいな言い方をするということが判りました。（ドイツ語の場合
はちょっと違って「寝ているときの運動不能」みたいな言い方になってますが）
ESENÇO CAJ ESTONTEÇO DE LA IDEO DE LINGVO INTERNAÇIA
I
Ĉiuj ideoj, quiuj estas ludontaj gravan rolon en la historio de la homaro,
havas ĉiam tiun saman egalan sorton: quiam ili ecaperas, la samtempuloj
rencontas ilin ne sole cun rimarcinde obstina malconfido, sed eĉ cun ia
neclarigebla malamiceço; la pioniroj de tiuj ĉi ideoj devas multe batali caj
multe suferi; oni rigardas ilin quiel homojn freneşajn, infane malsaĝajn, aŭ
fine eĉ recte quiel homojn tre malutilajn. Dum la homoj, quiuj ocupas sin je
ĉia plej sençela caj senutila sensençaĵo, se ĝi nur estas en modo caj conforma
al la rutinaj ideoj de la amaso, ĝuas ne sole ĉiujn bonojn de la vivo, sed ancaŭ
la honoran nomon de “instruituloj” aŭ “utilaj publicaj agantoj”, la pioniroj de
novaj ideoj rencontas nenion crom mocoj caj atacoj; la unua rencontita tre
malmulte lerninta bubo rigardas ilin de alte caj diras al ili, que ili ocupas sin
je malsaĝaĵoj; la unua rencontita gaşeta felietonisto scribas pri ili “spritajn”
articolojn caj notojn, ne preninte sur sin la laboron almenaŭ iom ecsçii, super
quio ili propre laboras; caj la publico, quiu ĉiam iras quiel anaro da ŝafoj post
la criemuloj, ridas caj ridegas caj eĉ por unu minuto ne faras al si la
demandon, ĉu existas eĉ guto da senço caj logico en ĉiuj tiuj ĉi “spritaj” mocoj.
Pri tiuj ĉi ideoj “estas modo” paroli ne alie, ol cun ironia caj malestima rideto,
tial tiel agas ancaŭ A caj B caj C, caj ĉiu el ili timas enpensiĝi serioşe eĉ unu
minuton pri la mocata ideo, ĉar li “sçias antaŭe”, que “ĝi crom malsaĝaĵo
enhavas ja nenion”, caj li timas, que oni iel alcalculos lin mem al la nombro
de “tiuj malsaĝuloj”, se li eĉ en la daŭro de unu minuto provos rilati serioşe al
tiu ĉi malsaĝaĵo. La homoj miras, “quiamaniere en nia practica tempo povas
aperi tiaj malsaĝaj fantaşiuloj caj quial oni ne metas ilin en la domojn por
freneşuloj”.
Sed pasas celca tempo. Post longa viço da batalado caj suferoj la
“buboj-fantaşiuloj” atingis la çelon. La homaro fariĝis pli riĉa per unu nova
grava aciro caj eltiras el ĝi la plej vastan caj diversforman utilon. Tiam la
çirconstançoj ŝanĝiĝas. La jam fortiĝinta nova afero ŝajnas al la homoj tiel
simpla, tiel “comprenebla per si mem”, que la homoj ne comprenas,
quiamaniere oni povis tutajn miljarojn vivi sen ĝi. Quiam la posteuloj legas
la racontojn pri tio, quiel sin tenis contraŭ la dirita ideo la samtempuloj de
ĝia nasciĝo, ili absolute ne volas credi caj pensas, que ĉion tion ĉi elpensis la
historioscribantoj pro mocado je la foririntaj generaçioj. “Ĉu efective”, ili
diras, “la tuta mondo tiam consistis el idiotoj? Ĉu efective existis homoj,
quiuj elpaŝadis contraŭ la pioniroj cun tiaj sensençaj contraŭparoloj, caj la
çeteraj homoj silentadis, caj la unua rencontita cvinjara infano ne diradis al
tiuj criticantoj: “Sinjoroj, vi ja parolas teruran, sur nenio fonditan
sensençaĵon, quies rebato sin trovas ja tuj antaŭ via naşo!”? Absolute
necompreneble! La historiistoj çerte trograndigas!”
